Elektroterapia

Elektroterapia – dział fizykoterapii, w którym podczas zabiegów wykorzystuje się prąd stały oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości. Do elektroterapii zaliczamy:

• Galwanizacja – jest to zabieg elektroleczniczy, który polega na przepływie prądu stałego przez okolice ciała pacjenta poddane zabiegowi. Do zabiegów stosuje się elektrody płaskie lub o specjalnym kształcie, który zależy od okolicy poddanej zabiegowi. Czas zabiegu, w zależności od wskazań, wynosi 15 – 20 minut. Wskazania: nerwobóle, polineuropatie, zespoły bólowe, choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, zaburzenia krążenia obwodowego, utrudniony zrost kostny, niedowłady wiotkie.
• Jonoforeza – jest to zabieg elektroleczniczy, który polega na wprowadzeniu do tkanek jonów leku (w postaci maści, żelu lub roztworu) za pomocą prądu stałego. Czas trwania zabiegu zależy od rodzaju leku, stadium choroby, wrażliwości osobniczej na prąd elektryczny oraz gęstości aplikowanego prądu. Wynosi on najczęściej 10-20 minut. Wskazania do zabiegu: utrudniony zrost kostny, blizny i przykurcze bliznowate, zespoły bólowe, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, nerwobóle, bóle głowy, stany zapalne tkanek miękkich, drobnych stawów i pochewek ścięgnistych, odmroziny, bakteryjne stany zapalne skóry i tkanek miękkich, zaburzenia ukrwienia obwodowego.
• Prądy diadynamiczne (diadynamik, DD) – zostały opisane i nazwane przez francuskiego lekarza P. Bernarda. Powstają w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50Hz i 100Hz. Prądy diadynamiczne uzyskuje się przez zastosowanie zmiany tych prądów w odpowiednich stosunkach czasowych, ich modulowanie oraz przerywanie. Wyróżnia się następujące rodzaje prądów diadynamicznych: DF, MF, CP, LP, RS, MM. Prądy DD wykazują działanie przeciwbólowe poprzez podwyższenie progu odczuwania bólu. Wywołują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co ma znaczenie w leczeniu obrzęków pourazowych, zaburzeń trofiki oraz ukrwienia obwodowego tkanek. Prądy DF, MF, CP i LP stosuje się najczęściej w zespołach bólowych spowodowanych podwyższonym napięciem mięśni, powodując rozluźnienie oraz przekrwienie okolicy poddanej zabiegowi. Natomiast prądy RS, MM stosuje się do elektrostymulacji mięśni zdrowych, lub częściowo uszkodzonych będących w zaniku prostym. Prądy diadynamiczne stosuje się w leczeniu zespołów bólowych choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, nerwobóli, zespołów naczyniowych, zapaleń okołostawowych, chorób zwyrodnieniowych stawów, zaników mięśni, stymulacji mięśni zdrowych i nieznacznie uszkodzonych , półpaśca. Czas trwania zabiegu wynosi od 10-20 minut.
• Prądy interferencyjne (interdyn, ID) – w fizykoterapii prądy interferencyjne uzyskuje się poprzez interferencję (nałożenie) prądów średniej częstotliwości (3000Hz – 5000Hz) płynących z dwóch niezależnych obwodów zakończonych dwoma elektrodami. Elektrody są ułożone w ten sposób, by interferencja zachodziła w głębi tkanek w miejscu procesu chorobowego. Prądy ID stosuje się w leczeniu: stanów przeciążeniowych mięśni i tkanek, zapaleń okołostawowych, ostrogi piętowej, skręcenia stawu, martwicy kości, kontuzji sportowych, chorób zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa i stawów obwodowych, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK), wypadnięcia jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, miażdżycy tętnic kończyn dolnych w II okresie, choroba Raynaud`a, żylakowego owrzodzenia podudzi, krwiaków i odmrozin. Czas trwania zabiegu 15-20 minut.
• Prądy TENS (przezskórna elektryczna stymulacja nerwów) – prądy te wykazują działanie łagodzące bóle różnego pochodzenia, poprzez hamowanie przewodzenia informacji bólowych na poziomie rdzenia i ponadrdzeniowym, uruchamianie produkcji endorfin i zmniejszenie napięcia mięśni. W zależności od częstotliwości i czasu trwania impulsu wyróżniamy rożne rodzaje prądów TENS. Prąd TENS STD wysokoczęstotliwościowy stosowany w bólach ostrych. TENS STD niskoczęstotliwościowy stosowany w bólach przewlekłych. TENS BURST stosowany w bólach przewlekłych, niedowładach mięśni oraz bólach ostrych. Prąd TENS HV stosowany w stanach zwiększonego napięcia mięśniowego, zaburzeniach krążenia obwodowego oraz w bólach przewlekłych. Czas trwania zabiegu 15-30 minut.
• Tonoliza (stymulacja napięć spastycznych) – zabieg ma na celu zniesienie lub zmniejszenie spastyczności mięśni oraz przywrócenie równowagi fizjologicznej. Działanie pojedynczym impulsem o bardzo wysokiej amplitudzie na mięśnie spastyczne (np. zginacze nadgarstka), wywołuje najpierw ich silny skurcz, a później ich rozluźnienie. W momencie rozkurczu stymuluje się serią impulsów mięśnie antagonistyczne (prostowniki nadgarstka). W ten sposób wywołuje się naprzemienną odpowiedź zginaczy i prostowników przetorowując na nowo odruchowy mechanizm wzajemnego unerwienia i przywracając równowagę fizjologiczną. Czas trwania zabiegu 20 minut. Tonolizę stosuje się po udarach i urazach mózgu, operacjach neurochirurgicznych, SM, w urazach rdzenia kręgowego, w porażeniach mózgowych u dzieci, w czynnościowym kręczu szyi.
• Prądy Traberta (Ultra Reiz) – terapię prądami Traberta można przeprowadzać miejscowo, układając elektrody na miejsca bolesne lub wzdłuż nerwów obwodowych, lub segmentalnie układając dwie elektrody w linii środkowej ciała na kręgosłupie. Wykazują działanie przeciwbólowe, poprawiają krążenie, obniżają napięcie mięśniowe. Stosuje się je w chorobach zwyrodnieniowych stawów, zespołach bólowych kręgosłupa, nerwobólach, bólach mięśniowych, stanach ze wzmożonym napięciem mięśniowym, stanach pourazowych narządu ruchu oraz w zaburzeniach krążenia obwodowego. Czas zabiegu 15 minut.
• Prądy Kotz`a (rosyjska stymulacja) – jest to prąd impulsowy o średniej częstotliwości. Prądy Kotz`a stosuje się najczęściej do elektrostymulacji mięśni zdrowych – poprawy ich siły i wytrzymałości – w procesie rehabilitacji, np. po przebytej artroskopii, po długim unieruchomieniu. Czas trwania zabiegu dobierany jest indywidualnie do potrzeb pacjenta, jego stanu zdrowia oraz etapu rehabilitacji.

Przeciwwskazania do elektroterapii:

• zaburzenia czucia,
• skaza krwotoczna,
• ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich,
• implanty,
• bóle niewiadomego pochodzenia – psychogenne, ośrodkowe,
• nowotwory,
• ciąża,
• ropne stany zapalne, wypryski,
• przerwanie ciągłości skóry w miejscu zabiegu,
• nadmierna wrażliwość na prąd elektryczny,
• stany podgorączkowe i gorączkowe,
• ogólne wyniszczenie organizmu.